سد در سد
مستند «سد در سد»، در تلاش است تا با ارائه شفاف از حواشی برگزاری کنکور در سال‌های گذشته به دنبال راه‌حلی برای برون‌رفت از مشکلات سیستم آموزش کشور باشد. در این مستند نقش مافیای کنکور در مشکلات سیستم آموزشی کشور بررسی شده است.
تماشای آنلاین و دانلود مستند سد در سد
ستند سد در سد اثری ۴۲ دقیقه ای است که به بررسی کنکور و مافیای برآمده از آن می پردازد. محمدجواد رئیسی در این اثر، با ضرباهنگ بالا و سرعت زیاد روایت، نقش سیستم آموزشی کشور در تربیت و آماده سازی جوانان برای ورود به عرصه تحصیلات دانشگاهی را مورد واکاوی قرار می دهد
موضوع مستند «سد در سد» در راستای همان حساسیت‌هایی انتخاب شده که از یک مستندساز متعهد انتظار می‌رود. اساسا واکنش نشان دادن به معضلات حوزه‌های عمومی و فراگیری که از ضعف‌های جدی رنج می‌برند و اصلاح آن‌ها به یک مطالبه عمومی در کشورمان تبدیل شده، یکی از مهم‌ترین وظایف مستندسازان هوشیار و حساس به شمار می‌رود.
همان گونه که موضوعاتی مانند مافیای صنعت خودرو، مسائل جوانان و ازدواج، اشتغال و… بارها مورد توجه مستندسازان ایرانی قرار گرفته، کنکور هم در سال‌های اخیر به یک معضل فراگیر در جامعه ایرانی تبدیل شده که اکثر خانواده‌ها برای مدتی با آن دست به گریبان بوده‌اند.
«سد در سد» مستندی است که کاستی‌های مدیریت گزینش دانشجو را به خوبی زیر ذره‌بین قرار می‌دهد و به دنبال آن است که زوایای پنهان این غول بزرگ را مورد کند و کاو قرار دهد.
ساختار روایی و اجرای مستند «سد در سد» نکته خاصی ندارد و در مجموع استاندارد به نظر می‌رسد. سه عنصر گفتگوهای مردمی، مصاحبه با کارشناسان حوزه کنکور و نریشن شاکله اصلی این اثر را تشکیل می‌دهند؛ اما آن‌چه بیش از هر چیزی در آن به چشم می‌آید، ریتم خوب و سرحال آن است که مثل یک شمشیر دولبه عمل می‌کند.
ضرباهنگ بالای مستند از یک طرف باعث جذابیت آن برای مخاطب می‌شود و از سوی دیگر، در برخی برش‌ها، رنگ و بوی شتاب‌زدگی به خود می‌گیرد. انتخاب حمید محمدی به عنوان گوینده متن که ذاتا یک گوینده ورزشی است و جنس صدایش با ریتم تند اثر هم‌خوانی دارد، از دیگر عوامل جذابیت و پرکشش بودن «سد در سد» به شمار می‌رود
ساختار این مستند می‌توانست با استفاده از فصل‌بندی کمی منظم‌تر طراحی شود تا دسته‌بندی موضوعی، کلیت اثر را از افتادن به ورطه بهم‌ریختگی نجات دهد. ضمن این‌که سرعت بالای روایت، هم به دریافت مخاطب از مستند و هم به منعقد شدن ایده‌های مطرح شده از سوی مصاحبه‌شوندگان کارشناس لطمه وارد کرده است.
در واقع، روند پیشروی روایت و ورق زدن موضوعات فرعی مرتبط با کنکور چنان سریع است که گاهی ممکن است مخاطب عام از مستند عقب بیفتد و فرصت تجزیه و تحلیل گفته‌های مطرح شده را پیدا نکند. حتی استفاده از شیوه ارائه اینفوگرافیک اطلاعات و نوشتارهای مختلف بر روی تصاویر می‌توانست هضم و درک محتوا را برای بیننده راحت‌تر کند. مثلا یکی از مصاحبه‌شوندگان چیزی با این مضمون می‌گوید که دانش‌آموزی که ته کلاس نشسته و به معلم تیکه می‌اندازد، می‌تواند کمدین خوبی باشد.
کات بی‌موقع و عجله مستندساز برای پرداختن به موضوع بعدی، باعث می‌شود که این سخن ابتر بماند و حتی برای برخی مخاطبان نامعقول و ساده‌اندیشانه جلوه کند؛ در حالی که قطعا مقصود آن کارشناس از این مثال، لزوم یافتن روش‌های نوین و کارآمد برای شناسایی استعدادها و شکوفا کردن ظرفیت‌های بالقوه در میان دانش‌آموزان است، نه صرفا قضاوت آن‌ها بر اساس یکی دو رفتار ساده مثل متلک گفتن به معلم.
عنصر سلیقه در «سد در سد» پررنگ است و از اشراف مستندساز به موضوعی که مورد بحث قرار داده، حکایت می‌کند. رئیسی با دقت نظر در میان انبوه داده‌های موجود در رابطه با مقوله کنکور، تصاویر و اطلاعات مفید را هوشمندانه انتخاب کرده و این موضوع از همان نخستین دقایق مستند و نمایش کلیپ فردی که به شکلی عجیب در حال تدریس عربی است و چندی قبل در فضای مجازی دست به دست می‌شد، مشهود است.
می‌توان گفت که مستندساز همه آن‌چه که می‌توانسته به عنوان ماده خام در «سد در سد» به کار گرفته شود را زیر و رو کرده و از میان آن‌ها با سلیقه و دقت، عناصر به درد بخور و کنایه‌آمیز را کنار هم چیده است.
این مستند یکی از فیلم های منتشر شده عماریار با موضوع «نظام آموزشی» است. از جمله این آثار می توان به فیلم کوتاه حضرت مهندس، مستند میراث آلبرتا، مستند پشت کوه های بلند، مستند قمار چهار گزینه ای، مستند بی کار آفرین، مستند مغزهای یخ زده، مستند سد در سد، مستند دیوارهای سرد، مستند جوجه اردک زشت، مستند دیوانگی، مستند بیتربیت، مستند مرثیه ای برای یک رویا، مستند راه غریب، مستند یونیورسیتی و… اشاره کرد.
