دوران - انقلاب صنعتی
انقلاب صنعتی، انقلابی است که زمینههای آن را باید در دوره رنسانس و عصر روشنگری جستجو کرد. اگرچه این انقلاب را صنعتی مینامند و در ظاهر وجه تکنولوژیک آن بروز مییابد، با این حال در این دوره شاهد تحولات عمیق فرهنگی-اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هستیم. در یک عبارت کلی میتوانیم بگوییم که انقلاب صنعتی ظاهری دارد و باطنی. ظاهر آن انقلابی فن سالارانه است که در کتابهای تاریخی به آن پرداخته شده است و باطن این انقلاب، حدود سه قرن بردهداری، جنگهای فراوان، تصرف کشورها و در واقع به غارت بردن میراث سرزمینها به نفع چندین کشور اروپایی است. در حقیقت، همهی منافع این تجارت جدید به قشری محدود از طبقه اشراف و ماسونهای اروپایی تعلق گرفت. ظلم وارد شده به طبقات فرودست جامعه و ایجاد اختلاف طبقاتی به دلیل ظهور انقلاب صنعتی، مقدمهای برای وقوع انقلابهای بعدی در خاک اروپا گردید.
در این قسمت از برنامه با حضور پژوهشگرهای جوان دربارهی انقلاب صنعتی گفتگو میشود.
تماشای آنلاین و دانلود مستند دوران
مستند دوران به چگونگی به وقوع پیوستن انقلاب های تاریخ معاصر ازجمله انقلاب صنعتی ،انقلاب روسیه ،انقلاب کوبا ،انقلاب فرانسه ،انقلاب انگلستان و غیره می پردازد.
انقلاب صنعتی دوره ای از تغییرات سریع فناوری و اجتماعی بود که جهانی که امروز در آن زندگی میکنیم را شکل داد. این دوره پر از اختراعات فوقالعاده و ابزارهایی بود که امروزه میبینیم.
اصطلاح انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم (بعد از سالهای ۱۸۳۰) در نوشتهی متفکران و نویسندگان متعددی مشاهده شده است.
لویی بلانکی و فردریش انگلیس (دوست نزدیک مارکس و از بنیانگذاران مارکسیسم) از جمله کسانی بودند که این اصطلاح را برای نخستین بار به کار بردند.
اگر چه رواج اصطلاح انقلاب صنعتی به شکلی که ما میبینیم و میخوانیم و میشناسیم، بیشتر به کار مورخ معروف انگلیسی آرنولد توینبی بازمیگردد.
او در سال ۱۸۸۴ مجموعه درسهایی تحت عنوان تاریخچه انقلاب صنعتی در انگلستان برگزار کرد و سعی کرد برای دانشجویان خود، ریشهها و ویژگیها و اثرات تحولات صنعتی را شرح دهد.
مجموعه درسهای توینبی، یکی از علتهای تثبیت اصطلاح انقلاب صنعتی بود. در ادامه به دو نمونه از اختراعات مربوط به اواسط دههی ۱۷۰۰ تا سال ۱۸۴۰ است که تصور میشود انقلاب صنعی در آن رخ داد می پردازیم .
پیشرفت در صنعت نساجی با فلایینگ شاتل(Flying shuttle): یکی از اساسیترین اختراعات آن دوره که پس از ۱۷۶۰ در سراسر شهر لانکاشایر(Lancashire) مورد استفاده قرار گرفت در زمینهی نساجی رخ داد. این اختراع در سال ۱۷۳۳ توسط جان کی (John Kay) ثبت اختراع شد. طرز کار این دستگاه توانست بازدهی کار بافنده را دو برابر و نیروی کار مورد نیاز را نصف کند.
قبل از این اختراع برای دوخت یک لباس از جنس ماهوت باید دو بافنده دو طرف دستگاه بافندگی قرار میگرفتند اما با این اختراع یک بافنده میتوانست کار دو نفر را انجام دهد و به تنهایی بافندگی را انجام دهد. این اختراع طی سالهای بعد بهبود یافت که مهمترین آن در سال ۱۷۴۷ رخ داد. تاثیر آن به شدت چشمگیر بود و باعث شد تولید منسوجات فراتر از ظرفیت سایر صنایع شود.
موتور بخار وات، موتور بخاری که جهان را تغییر داد
هنگامی که جیمز وات(James Watt) اولین موتور بخار خود را در سال ۱۷۷۵ اختراع کرد دنیا را تغییر داد. اختراع او مدلهای قدیمی ناکارآمد مثل موتور نیوکامن(Newcomen) را از دور خارج کرد. نوآوری جیمز که افزودن یک کندانسور(تقطیرکننده) مجزا بود توانست به طور قابل توجهی کارایی موتور بخار را افزایش دهد و هدر رفت حرارت نهفته را بهبود بخشد. موتور جدید او بسیار محبوب شد و در معادن و کارخانههای سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفت و تبدیل به یکی از بهترین اختراعات انقلاب صنعتی شد. این موتور بخار باعث پیشرفت در تقریبا اکثر صنایع از جمله صنعت نساجی شد و به توسعهی لوکوموتیوها کمک کرد و جهشی بزرگ در سازوکار پیشرانش کشتیها ایجاد کرد.
این فیلم یکی از مجموعه آثار منتشر شده در عماریار با موضوع «استعمار» است. از جمله این آثار میتوان به فیلم سینمایی یتیم خانه ایران، مستند سفر با چگوارا، مجموعه مستند ضد، فیلم سینمایی طلا، مستند قتل عام اجتماعی، مستند نیکاراگوئه آزاد، مستند غریبه ای از غرب، مستند قلم جادویی، فیلم سینمایی استرداد، مجموعه مستند روزهای آزادی، مستند غارت، مستند خون زمین، مستند فاتحان سرزمین نو، مجموعه مستند دوران، مستند محاصره کوت، نماهنگ برپاخیز، مستند قصه شبان و گرگ، مستند مرد دلواری، مستند خاطرات خانه متروک، مستند تولد در زمین سوخته، مستند سرزمین مادری، مستند خاطرات نارنجی و… اشاره کرد.