یادداشت خبرگزاری مهر پیرامون مستند اسرائیلیسم
«اسرائیلیسم»؛ روایت شکاف نسلی و تضادهای یهودیان آمریکا با اسرائیل
«اسرائیلیسم»، نام جدیدترین مستندی است که به تازگی در کشور به فارسی ترجمه و منتشر شده است. این مستند که توسط گروهی از جوانان یهودی آمریکا به تولید رسیده، انتقادی است به رفتار اسرائیل با فلسطینیان و آموزش‌هایی که در جامعه یهودی آمریکا ارائه می‌شود. این مستند شکاف نسلی بر سر هویت یهودی و دیدگاه‌های در حال تکامل جوانان آمریکایی درباره رژیم صهیونیستی را به تصویر کشیده است.
کلمه «اسرائیلیسم»، به‌عنوان نام مستند، کنایه‌آمیز است. معمولا به معنای اصالت اسرائیل یا مکتب اسرائیل، استعمال می‌شود. وقتی مستند را ببینید و به پایان برسانید، کنایه پنهان در این نام، برایتان آشکار می‌شود. موضوع مستند، بررسی یک گزاره در میان یهودیان آمریکایی است؛ اینکه نسل‌های آینده یهودیان آمریکا، باید به این باور برسند که هویت یهودی آنها، با محبت ورزیدن به اسرائیل معنا پیدا می‌کند. اگر به اسرائیل باور تام و تمام ندارند، باید در یهودی بودن خود شک کنند.
پرسشگری مستند، از اساس این گزاره شروع می‌شود: آیا این گزاره درست است؟ اگر یک یهودی به رفتار اسرائیل و موجودیت اسرائیل نگاه همراه با انتقاد داشته باشد، اگر اسرائیل را نپذیرد، معتقد باشد که رژیم اسرائیل نژادپرست است، آیا باز هم یهودی است؟ ایده «یهودی از خود متنفر» یعنی چه؟ چه کسانی این عبارت را درباره چه کسانی به کار می‌برند؟
می‌دانیم که یهودیان، این ابرسرمایه‌داران دنیای امروز، سیاست کلی ایالات متحده، لااقل درباره اسرائیل را هدایت می‌کنند. همین جماعت به فکر آینده همبستگی اسرائیل و آمریکا هستند و می‌دانند که دیر یا زود میدان دست نسل بعد از خودشان می‌افتد و اگر نسل بعد هم مثل خودشان پشتیبان اسرائیل نباشند، اسرائیل از بین خواهد رفت.
حالا این گروه بر اساس این نگاه، مراکز گوناگون آموزشی و فرهنگی برای یهودیان راه‌اندازی کرده، گزاره مذکور در سطور گذشته را محور آموزش کودکان و نوجوان یهودی در آمریکا قرار داده‌اند. رویدادهای سالانه و فصلی در اسرائیل برگزار می‌کنند و به صورت رایگان، جوانان یهودی را به این رویدادها می‌آورند تا از نزدیک با سرزمین‌های اشغالی آشنا شوند. اسم این مجموعه برنامه‌ها را هم گذاشته‌اند «حقوق تولد». در این مستند با یکی از این متولیان آموزش و پرورش یهودی صحبت می‌شود، او می‌گوید «اگر از من بپرسند با ۱۰۰ میلیون دلار، برای آموزش جوانان یهودی چه می‌کردی؟ پاسخ می‌دادم شرایط سفر آنها به اسرائیل را فراهم می‌کردم!».
مستند، چندوچون این آموزش‌های مراکز یهودی به جوانان و نوجوانان را در آمریکا بررسی می‌کند، به‌طوری که خروجی این آموزش‌ها می‌بایست تربیت افرادی باشد که باور دارند «کسی یهودی واقعی است که طرفدار اسرائیل باشد». اما گاهی همه آنهایی که تحت این آموزش‌ها قرار می‌گیرند، به خروجی مورد نظر طراحان این مراکز آموزشی نمی‌رسند و با وجود اینکه این آموزش‌ها را دریافت کرده‌اند، مخالف این باور هستند.
حالا ۲ نفر از این جوانان، سوژه بررسی و روایت این مستند شده‌اند. ۲ یهودی جوان آمریکایی ـ سیمون زیمرمن و ایتان با این باور بزرگ شده‌اند که باید به هر قیمتی از دولت اسرائیل دفاع کنند. ایتان به ارتش اسرائیل می‌پیوندد. سیمون در میدان نبردی دیگر، یعنی دانشگاه‌های آمریکا از اسرائیل حمایت می‌کند. این ۲ وقتی با چشمان خود شاهد بدرفتاری اسرائیل با مردم فلسطین می‌شوند، وحشت‌زده و دل‌شکسته می‌شوند. آنها به جنبش یهودیان جوان آمریکایی می‌پیوندند که با نسل قدیمی بر سر محوریت اسرائیل در یهودیت آمریکایی مبارزه می‌کنند و خواستار آزادی برای مردم فلسطین هستند. داستان‌های آنها شکاف نسلی در جامعه یهودی آمریکا را آشکار می‌کند، زیرا یهودیان جوان بیشتری روایت‌هایی را که کنیسه‌ها و معلمان مدارس عبری در کودکی به آنها آموخته‌اند، زیر سؤال می‌برند.
جالب است بدانیم واشنگتن پست، سیمون زیمرمن را در فهرست «۱۳رهبر ایمانی نوظهور» که در سال ۲۰۲۳ تأثیر قابل توجهی داشتند، با استناد به حضور او در این فیلم، گنجاند. سازندگان مستند، در چند روایت موازی با فعالان حقوق بشری، تلاش می‌کنند دلایل آنها را واکاوی کرده، نشان دهند که واقعیت چیست؟ آن چیزی که جوانان یهودی می‌گویند یا سرمایه‌دارن صهیونیست. انصافا در نشان دادن این بحث، مستند موفق عمل کرده است و مخاطب در پایان فیلم به وضوح در می‌یابد که مبنای رفتار جنبش یهودیان جوان آمریکایی چیست و چرا علیه اسرائیل موضع دارند.
در این اثر با یک روایت جدید از مسئله رژیم صهیونیستی و فلسطین روبه‌رو هستیم. کارگردان سراغ خود یهودیان آمریکا رفته و نگاه آنها به اسرائیل را به بحث گذاشته است. اتفاقا به‌خاطر همین تازگی روایت و زاویه نگاه جدید، با استقبال قابل توجه مخاطب آمریکایی همراه بوده است. آنچه که بر جذابیت «اسرائیلیسم» می‌افزاید، مصاحبه با کسانی است که موافق آپارتاید اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی هستند، موافق اشغالگری اسرائیل هستند و از متولیان برنامه حقوق تولد به حساب می‌آیند. تصاویر کمتر دیده‌شده‌ای از درون جامعه یهودیان در این مستند به نمایش در می‌آید که برای ما ایرانی ها تازگی دارد و بسیاری از ما، اسرائیل و یهودی جماعت را از درون خودشان ندیده‌ایم! اصل این تضاد در درون خود یهودیان آمریکاست و غیریهودیان نقشی در این ماجرا ندارند. این مستند نشان می‌دهد که اشغالگری رژیم صهونیستی فقط مورد اعتراض و مخالفت ایران و مسلمانان و حتی مردم دیگر کشورها نیست؛ خود یهودیان آمریکایی هم حرف‌های زیادی برای گفتن در این زمینه دارند.
در این فیلم با افراد دیگری هم گفت‌وگو و مصاحبه شده است مانند جکی، یک معلم یهودی که می‌گوید «یهودیت همان اسرائیل است و اسرائیل همان یهودیت» یا رئیس سابق اتحادیه ضد افترا، آبه فاکسمن که ادعا می‌کند صداهایی مانند سیمون و ایتان نماینده اقلیت کوچکی هستند. فاکسمن بعداً گفت که تنها ۱۰ دقیقه از فیلم را تماشا کرده و از شرکت در آن پشیمان است. همچنین متفکرانی مانند پیتر بینارت، جرمی بن-عمی، نورا عریقات، کورنل وست و نوآم چامسکی نیز نظرات خود را در این مستند ارائه می‌دهند.
اسرائیلیسم به کارگردانی ارین اکسلمن و سام ایلرتسن، محصول سال ۲۰۲۳ است که در جشنواره‌های مختلف فیلم در ایالات متحده به نمایش درآمد و جوایزی متعددی را در این جشنواره‌ها به دست آورد مانند؛ جایزه روح جشنواره فیلم بروکلین، جایزه بهترین مستند جشنواره بین‌المللی فیلم آریزونا ۲۰۲۳، جایزه بهترین مستند جشنواره بین‌المللی فیلم تالگراس ۲۰۲۳، جایزه بهترین مستند بلند جشنواره فیلم یهودی سانفرانسیسکو ۲۰۲۳.
زمان «اسرائیلیسم»، یک ساعت و ۲۴ دقیقه است اما با جذابیت‌های تصویری و روایی که درون خود دارد، برای بیننده به هیچ وجه خسته‌کننده نیست. این مستند در کشور آمریکا با استقبال جوانان روبه‌رو شده و علاوه‌بر آمریکا در برخی کشورهای دیگر مانند کانادا نیز به اکران رسید. نمایش این فیلم در دانشگاه‌ها به‌رغم فشارهای لابی‌های صهیونیست با موفقیت به انجام رسیده است و شاید خیزش دانشجویان و دانشگاه‌های آمریکا بعد از طوفان الاقصی را بتوان نتیجه ساخت چنین تولیداتی دانست. به‌عنوان نمونه صهیونیست‌ها تلاش کردند از اکران این فیلم در مراکز دانشگاهی مانند کالج هانتر، دانشگاه پنسیلوانیا، دانشگاه ییل کانادا و ... جلوگیری کنند اما با سماجت دانشجویان به هدف خود نرسیدند.
در مجموع این مستند، نگاه جدی و جدیدی به مناقشه اسرائیل و فلسطین در میان یهودیان آمریکایی دارد که اصلی‌ترین حامیان رژیم صهیونیستی هستند. حالا فضای رسانه‌ای در ایران نیاز دارد که نگاه‌های جدید و روایت‌های دست اول از مسئله فلسطین به طور جدی در آن مطرح شود و این روایت‌های تازه را به دست مخاطب ایرانی برساند. اگر علاقه‌مند به تماشای این مستند هستید، می‌توانید در سکوی عماریار و با زیرنویس اختصاصی از اینجا مستند را ببینید.
منبع: خبرگزاری مهر