نگاهی به یک جنگ سرنوشت‌ساز
رژیمی حرام زاده، حرب اکتبر و تاریخچه‌ای که باید خواند
رضا کلی وندی
ذهن انسان آستانه‌ای برای اخبار ناگوار و مصیبت‌ها دارد. بلاهای قبلی را قلم می‌گیرد و معمولاً همان آخری در یاد می‌ماند؛ آخرین بلا برای من این گونه است: پدری، فرزند خردسالش را بغل کرده و انگاری که تاب دادن از درد بچه بی‌جانش کم کند، مدام تکانش می‌دهد... دیگری دستش را به چانه بچه می‌رساند و لقمه‌ای که هنوز کامل جویده نشده را نشان می‌دهد.
فیلم تمام نشده است ولی خب نیازی به دیدن بقیه آن نیست و کلمه، حتی نزدیک فاجعه هم نمی‌شود... آدم می‌ماند برخی فرسته‌های اینستاگرامی مثل آنچه گفتم را لایک کند یا نه. پس از طوفان الأقصی همه از این فرسته‌ها دیده‌ایم. فضایی که باعث شده دقیق‌تر به پاره تن اسلام، یعنی فلسطین، نگاه کنیم. آنچه خواندید، مصیبت آخری است که در ذهن مانده، مابقی بلایا جایی توی ذهن هنوز می‌چرخند؛ جایی کنار بیش از 34 هزار شهید غزه در همین چند ماه اخیر. طوفان الأقصی را این روزها زیاد شنیده‌ایم ولی حقیقت این است که برای درک مناسبی از شرایط غزه و رژیم صهیونیستی و عظمت این واقعه، باید لا به لای تاریخ چرخی طولانی زد.
مستند «حرب اکتبر» تقریباً میانه این تاریخچه و راوی جنگ 1973 بین اعراب و اسرائیل است. مستندی باکیفیت که می‌تواند بهانه‌ای برای آشنایی با این تاریخچه و درک بهتر شرایط باشد. در ادامه این نوشتار ضمن بررسی مستند حرب اکتبر تلاش می‌کنیم ارائه‌ا‌ی موجز و فشرده از تاریخچه رژیم صهیونیستی و جنگ‌های اعراب با آن داشته باشیم. برای دانلود و تماشای مستند عربی حرب اکتبر به عماریار مراجعه کنید.
شروع حرام زادگی
همه چیز تقریباً از بیانیه بالفور شروع شد. در دوم نوامبر سال 1917، وزیر خارجه وقت انگلستان، آرتور بالفور نامه و بیانیه‌ای را نوشت که نتیجه‌اش ریخته شدن خون هزاران زن و مرد و پیر و جوان بود. بالفور در چیزی که نوشت، تمایل دولت انگلستان به ایجاد یک سرزمین را برای یهودیان در فلسطین مطرح کرد؛ آن هم فلسطینی که بیش از 90 درصد ساکنان آن اصلاً یهودی نبودند.
سرعت بگیریم. «تئودور هرتزل» و کنفرانسی که همان سال در بازل سوئیس سازماندهی کرد، فلسطین را بیشتر و بیشتر دچار هرج و مرج نمود و در نهایت مهاجرت‌های بیشتر یهودیان و تشکیل گروهک‌های نظامی را به دنبال داشت. امری که وقوع جنگ جهانی دوم بر سرعت آن افزود.
در نوامبر سال 1947 سازمان ملل متحد حکم به افزایش قلمرو صهیونیست‌ها داد و وقتی دوره قیومیت انگلیسی‌ها در سال 1948 به اتمام رسید، بیش از 250 هزار فلسطینی آواره شده بودند. در همین سال، دیوید بن گورین از تشکیل دولت اسرائیل خبر داد و خود تبدیل به اولین نخست وزیر این رژیم شد. در همه این سال‌ها حمایت‌های دولت‌های غربی از اسرائیل پابرجا بود.
تولد نواره‌ای به نام غزه
مقاومت همواره برقرار بود ولی چیزی که از آن به عنوان جنگ اعراب و رژیم صهیونیستی نام می‌بریم، درگیری مستقیم کشورهای مسلمان با این رژیم است. نخستین جنگ بلافاصله پس از تأسیس دولت اسرائیل در ۱۹۴۸ روی داد. نیروهای عرب از کشورهای مصر، ماوراء اردن (اردن کنونی)، عراق، سوریه و لبنان، مناطقی در جنوب و شرق فلسطین را که به یهودیان اختصاص نیافته بود، در اختیار گرفتند و سپس محله کوچک یهودی‌نشینی در شهر بیت‌المقدس را به تصرف درآوردند.
در انتهای این جنگ ارتش رژیم صهیونیستی و گروه‌های مسلح آن حملات اعراب را خنثى و همه خاک فلسطین جز نوار غزه را اشغال کردند. جایی که این روزها نه تنها مهم‌ترین مسئله جهان اسلام بلکه مهم‌ترین مسئله کل جهان است.
عبدالناصر و غیرت عربی
از اولین اقدامات عبدالناصر، ملی کردن کانال سوئز در سال ۱۹۵۶ بود که در نتیجه آن بحرانی بین‌المللی ایجاد شد. در اکتبر همان سال، رژیم صهیونیستی به شبه جزیره سینا حمله کرد. ارتش این رژیم ظرف ۵ روز غزه، رَفَح و مناطق دیگری را به تصرف درآورد، هزاران اسیر گرفت و بیشتر شبه‌جزیره سینا را اشغال کرد.
چند ماه بعد با ورود نیروی اضطراری سازمان ملل به منطقه، ارتش رژیم صهیونیستی از آنجا عقب‌نشینی کرد. اما تنش همچنان بالا بود. مرحله بعدی درگیری، چیزی است که آن را به اسم جنگ 6 روزه می‌شناسیم. در اوایل ۱۹۶۷، اسرائیل نیروی هوایی مصر را طی این جنگ از میان برد و سوریه هم صدمات زیادی دید. این جنگ برای اعراب به معنای از دست دادن شبه‌جزیره سینا و نوار غزه، کرانۀ باختری رود اردن و بلندی‌های جولان (واقع در مرز اسرائیل و سوریه) بود.
و بالاخره 7 اکتبر
شاید اکنون بیشتر با این گزاره موافق باشید که مستند حرب اکتبر میانه تاریخی است که همگی باید آن را از بر باشیم و هر چند وقت یک بار هم مرورش کنیم که مبادا فراموش شود. مستند حرب اکتبر را از عماریار تماشا کنید. عمرِ عبدالناصر به جبران شکست قد نداد. پس از او انور سادات رییس جمهور مصر شد. اتفاقی که همزمان بود با ریاست حافظ اسد در سوریه؛ حافظ اسدی که در جنگ 6 روزه وزارت جنگ را بر عهده داشت و او هم به دنبال جبران بود.
در ۱۹۷۳ بار دیگر جنگی تمام عیار شکل گرفت. در ۶ اکتبر، در یـوم کیپور (از روزهای مقـدس یهودیان) مصر ازطریق آبراه سوئز و سوریه از بلندی‌های جولان، به اسرائیل حمله کردند و جنگی شکل گرفت که در فضای بین‌الملل به سه نام خوانده می‌شود: 7 اکتبر، رمضان و یوم کیپور. جنگ این بار شدیدتر بود و دو طرف تلفات بیشتری داشتند ولی با همه این‌ها و به رغم شروع طوفانی اعراب، ارتش اسرائیل به خاک سوریه پیشروی و با عبور از آبراه سوئز و استقرار نیروهایش در کرانه غربی آن، ارتش سوم مصر را محاصره کرد.
رژیم صهیونیستی و مصر در نوامبر ۱۹۷۳ موافقت نامه آتش‌بس و در ۱۸ ژانویه ۱۹۷۴ موافقت نامه صلح امضا کردند. موافقت نامه‌ای تکمیلی نیز در ۴ سپتامبر ۱۹۷۵ به امضا رسید. 4 سال بعد مصر عرصه را به کلی رها کرد و در ۲۶ مارس ۱۹۷۹، رژیم صهیونیستی و مصر پیمان صلحی امضا کردند که به ۳۰ سال جنگ رسمی و غیررسمی این دو پایان بخشید. این قرارداد کمپ دیوید نام داشت و براساس مفاد آن، رژیم صهیونیستی سراسر شبه جزیره سینا را به مصر بازمی‌گرداند و درمقابل، مصر رژیم صهیونیستی را به رسمیت می‌شناخت.
طوفان الأقصی؛ آغازی بر یک پایان
در شرایط پررخوت و غیرت لکه دارشده عربی، این محور مقاومت بوده که هر موقع کارزاری شکل گرفته، میدانی سخت و پر از دشواری برای رژیم صهیونیستی ساخته است. جنگ 1989 لبنان که تا حدودی باز هم رنگ ملی گرایی داشت و پس از آن جنگ 33 روزه در سال 2006 و درگیری‌های جدیدتر، هیمنه ارتش رژیم صهیونیستی را در هم شکسته است. نمونه آخر هم طوفان الأقصی که آغازی بوده بر پایان این رژیم منحوس.
7 اکتبری که الجزیره روایت می‌کند
مستند حرب اکتبر که توسط شبکه الجزیره ساخته شده، به طور جامع و تفصیلی به جنگ اکتبر ۱۹۷۳ می‌پردازد. یعنی میانه تاریخی که به صورت فشرده بررسی کردیم. جنگی که بین مصر و سوریه (البته اردن، عراق، پاکستان و مراکش هم به طریقی درگیر این جنگ بوده‌اند) رخ داده و اهمیت بسیاری در آرایش کنونی منطقه داشته است. این مستند در اکثر مواقع با دقت و صحت وقایع را بازگو می‌کند، از منابع مختلف تاریخی، اسناد نظامی و گزارش‌های خبری استفاده می‌کند و بازآفرینی‌های تصویری و گرافیکی خاصی از مراحل مختلف این جنگ دارد.
از ویژگی‌های مهم این مستند مصاحبه با افرادی است که مستقیماً در جنگ حضور داشته‌اند. افرادی که طیف گسترده‌ای از دو طرف درگیر را شامل می‌شوند: سربازان و فرماندهانی که در میدان نبرد شرکت داشته‌اند و همچنین سیاستمداران و تصمیم‌گیران آن زمان.
مستند حرب اکتبر الجزیره، با ارائه دیدگاه‌های متنوع و جامع از این جنگ، به فهم بهتر و عمیق‌تر از یکی از مهم‌ترین جنگ‌های غرب آسیا کمک می‌کند و می‌تواند شروع مناسبی باشد برای آشنایی با تاریخچه رژیمی که رهبر انقلاب، امام خامنه‌ای، آن را منحوس و حرام زاده می‌داند. برای تماشای مستند حرب اکتبر با زیرنویس فارسی به عماریار مراجعه کنید.
سخن نهایی
«اگر اسرائیل با ابلیس بجنگد، ما کنار شیطان خواهیم بود!» آنچه خواندید جمله‌ای معروف از امام موسی صدر است که این روزها در فضای مجازی زیاد دست به دست می‌شود. دلیل این گزاره نمادین، امروز به برکت خون شهدای مقاومت، بیش از پیش مشخص است. فقط انسان آزاده‌ای می‌خواهد که اندکی صادقانه وقایع دور و بر و تاریخ این تکه از زمین را نگاهی بیندازد. مستند حرب اکتبر به وقتی که برای دیدنش می‌گذارید می‌ارزد.