پروین؛ روایت بانوی بی بدیل اشعار

آیا تا به حال، پای قصه پر فراز و نشیب زندگی یک شاعر یا نویسنده نشسته اید؟ اگر خیر، این موضوع که سینمای کشور ما در نمایاندن بزرگان شعر و ادبش، کم لطفی داشته بی تاثیر نیست اما اگر جزو دسته افرادی هستید که تا کنون چنین تجربه ای داشته اید، باید به ذهن جویای شما و انتخابش آفرین گفت! اگر در کنار روایت داستانی از زندگی بزرگان ادبیات ایران، به دنبال رنگ و بویی از دوران مشروطه و سده 1300 شمسی هستید، تماشای فیلم «پروین» که پیش از این با نام معجزه پروین شناخته می شد، این خواسته را برآورده خواهد کرد. فیلمی که با روایت امیر حسین صدیق در نقش برادر پروین، یعنی ابوالفتح اعتصامی، آغاز می‌شود.

از همان دقایق ابتدایی متوجه می شویم که کتاب زندگانی پروین را قرار است از آخر به اول برایمان بخوانند؛ جایی که برادر به سوگ خواهر نشسته و پس از بازگشت به خانه خاطرات او را به یاد می‌آورد؛ خاطراتی تلخ و شیرین که ما را به تماشای روزهایی که بر پروین گذشته، می‌نشاند. خاطرات ابوالفتح ما را با خود به دوران استادان بزرگی چون ملک الشعرای بهار و علی اکبر دهخدا می‌برد و تجربه زیستن در بهار زندگی چنین بزرگمردانی را به ما هدیه می کند.

کتاب زندگی پروین، با هر ورقی که می خورد، تماشاچیان را با غمی که بر دل او نشسته است بیشتر همراه می کند. تک دختر خانواده اعتصامی که بین او و پدر و مادرش صمیمیت زیبایی جاری است، به ناچار از شهر و خانواده دور و راهی دیار غربت می شود و در نتیجه پروین و اعضای خانواده اش روزگار سختی را در این فراق می گذرانند.

فیلم پروین، او را زنی به تصویر کشیده است که با تمام عواطف و احساسات شاعرانه ‌اش، نمی تواند در برابر بی‌ عدالتی حکومت وقت و ناحقی های یک جامعه مردسالار کوتاه بیاید. پروین در فضایی زن ستیز به اوج شکوفایی می‌رسد و در تلاش برای مقابله با نگاهی سنتی در عصر شاهنشاهی، دیوان خود را به چاپ می رساند. شاید کسانی که به تماشای فیلم پروین می نشینند، دوست داشته باشند بیش‌تر از آثار این شاعر و چگونگی خلق آن‌ها بدانند؛ در حالی که سازندگان فیلم پروین روی زندگی شخصی و البته ازدواج او تمرکز کرده اند.

فیلم پروین در کنار تاریخ ادبیاتی که از بانوی بی بدیل شعر و ادبیات، پروین اعتصامی، برای ما بازگو می کند، ایستادگی این زن را در موقعیت های مختلف زندگی در عین لطافت زنانه و شاعرانه اش، به تصویر می کشد. گرچه فیلم یکنواخت است و در ریتمی کند ممکن است حوصله مخاطب را سر ببرد. البته این نکته هم قابل چشم پوشی نیست که در سراسر فیلم این تنها پروین است که با متانت خود ما را تا لحظات پایانی عمرش به تماشای فیلم می نشاند وگرنه اگر بازی مارال بنی آدم نبود که پروین بر جانش نشسته باشد، احتمالا از نیمه دوم به بعد بینندگان حاضر در سینما صندلی های خود را یک به یک ترک می کردند.