نگاهی به انیمیشن ساعت جادویی

مشخص بودن تکلیف یک اثر سینمایی علی الخصوص انیمیشن با خودش از جهت مخاطبی که با آن سر و کار دارد، یکی از نکات مثبتی است که شاید کمتر شاهد آن باشیم؛ اما انیمیشن ساعت جادویی با در نظر گرفتن رده سنی بالای 10 سال، این نکته را رعایت کرده و در نتیجه فرم و محتوای انیمیشن را متناسب با همین گروه سنی تنظیم نموده است. هرچند طول می‌کشد تا به داستان اصلی ورود کند و با معرفی شخصیت‌های انیمیشن، گره ابتدایی را در ذهن مخاطب ایجاد نماید؛ به عبارت دیگر انیمیشن ساعت جادویی ریتم کندی دارد با این وجود گیرایی داستان بیننده را با انیمیشن همراه می‌کند و به او اجازه خستگی نمی‌دهد. 

مواردی وجود دارد که می‌تواند حذف شود و حضور آن کمکی به اصل داستان و پیشبرد آن نمی‌کند البته خللی هم در روند انیمیشن ایجاد نمی‌شود. علاوه بر این، ما با یک گرافیک سه بعدی مواجهیم که چه از نظر فضاسازی و چه از نظر اکت‌ شخصیت‌ها برای مخاطب جذابیت دارد. شخصیت‌ها نیز به مقدار حضور و نقش آن‌ها در داستان، جایگاهشان در تاریخ و حقیقتی که به آن متمایلند، به خوبی پرداخته شده‌اند. از طرفی انطباق این روایت با فرهنگ اصیل ایرانی باعث باورپذیری شخصیت‌ها شده است.

انیمیشن ساعت جادویی از نظر درگیرکردن کودکان و نوجوانان، ما را به یاد انیمیشن «فرزندان آفتاب» می‌اندازد که سناریویی قوی برای ارتباط گرفتن با مخاطب، در ایام پیش از انقلاب، پیروزی انقلاب و دفاع مقدس داشت. در ساعت جادویی هم همانند فصل ابتدایی فرزندان آفتاب، به کودک نقش سپرده می‌شود و حضورش در داستان اضافی نیست. هم نقش ایفا می‌کند و هم تاریخ را برای کودکان دیگر روایت می‌کند.

نکته جالبی که در پویانمایی ساعت جادویی در مقایسه با انیمیشن‌های داخلی هم سبک آن وجود دارد، بهره گرفتن از انیمیشن دوبعدی در کنار سه‌بعدی است که در بخش‌های مختلف در قالب موزیک ویدئوهایی به معرفی کاراکترهای قصه می پردازند و کمی حال و هوای فانتزی به انیمیشن می‌بخشند؛ چیزی که پیش از این بیشتر در انیمیشن‌های خارجی شاهد آن بوده‌ایم.

انیمیشن ساعت جادویی توانسته با بهانه‌ای مناسب، میان زمان حال و گذشته ارتباط برقرار کند و ضمن استفاده از خیال پردازی و دانش روز، فرهنگ و سنت روزهای قدیم را به تصویر بکشد؛ برای نمونه در کنار خط اصلی داستان که به وقایع مسجد گوهرشاد در سال می‌پردازد، پیشه‌ نمدمالی را معرفی می‌کند یا از شخصیت «گوهرشاد خاتون» برای کودکان می‌گوید. 

نکته‌ دیگر در انیمیشن ساعت جادویی این است که هم خود واقعه گوهرشاد را به خوبی روایت کرده و هم به ارتباط آن با حجاب بانوان پرداخته و این را در ذهن مخاطبش جا می‌اندازد که گرچه تحصن در مسجد گوهرشاد با حضور مردان و برای مخالفت با کلاه شاپو بوده، اما نمی‌توان آن را بی‌ارتباط با حجاب دانست. همچنین حضور فعال  زنان در مبارزات علیه حکومت و قوانین او به خوبی در این انیمیشن به چشم می‌آید. توجه به خانواده و رابطه اعضای آن با یکدیگر نیز از جمله دیگر نکاتی است که در انیمیشن ساعت جادویی می‌بینیم و سفر عماد به گذشته و درگیری او با زندگی خانواده‌اش را می‌توانیم به نوعی در امتداد همین نکته ببینیم.

افزون بر این در انتهای این سفر پر رمز و راز و بازگشت به زمان حال، عماد اعتماد به نفس و آمادگی لازم برای به دوش کشیدن مسئولیتی مهم را کسب می‌کند. درواقع آگاهی او از آنچه در گذشته برای خانواده پیش آمده بود او را به احیای پیشینه خانوادگی و میزان اهمیت این موضوع می‌رساند و می‌بینیم که تیتراژ پایانی فیلم نیز متناسب با این فضا، از ترانه و موسیقی درخوری استفاده می‌کند.

انیمیشن ساعت جادویی، کودکان و نوجوان را با تاریخ درگیر می‌کند؛ گاهی مسائلی که احتمالاً در جامعه شنیده یا با آن‌ها مواجه بوده‌اند را در ذهنشان غربال می‌کند. گاهی دروازه‌ مطالب جدیدی را به رویشان باز می‌کند و گاهی آن‌ها را به دنبال یافتن پاسخی برای پرسش‌هایشان می‌فرستد.

در زمانه کنونی که تحریف وقایع به سادگی می‌تواند جان و اندیشه افراد را به بند کشد، تولیداتی از جنس انیمیشن ساعت جادویی که با استناد به تاریخ، به صحبت با کودکان و نوجوانان می‌نشینند، قابل ستایش و تحسین ‌است. امید است شاهد افزایش کیفیت و کمیت اینگونه محصولات در عرصه فرهنگ و هنر باشیم. 

اکران عمومی فیلم ساعت جادویی

علاقمندان می توانند برای ثبت درخواست اکران مردمی فیلم های آپاراتچی و ساعت جادویی (ویژه کودکان و نوجوانان)، در ایام ماه رمضان یا در تعطیلات عید نوروز، به سایت عماریار مراجعه نمایند.